UMathewu 6: Intshumayelo Yasentabeni

393 matthaeus 6 intshumayelo yasentabeniUJesu ufundisa indinganiso ephakeme yokulunga edinga isimo sengqondo sokulunga ngaphakathi. Ngamazwi aphazamisayo, usixwayisa ngentukuthelo, ukuphinga, izifungo, nokuphindisela. Uthi kufanele sithande izitha zethu (Mathewu 5). AbaFarisi babaziwa ngeziqondiso eziqinile, kodwa ukulunga kwethu kufanele kube ngcono kunokwabaFarisi (okungase kusimangaze ngempela uma sikhohlwa lokho okwathenjiswa ekuqaleni eNtshumayelweni YaseNtabeni ephathelene nesihe). Ubulungisa beqiniso yisimo senhliziyo. Esahlukweni sesithupha seVangeli likaMathewu, sibona uJesu ecacisa lendaba ngokulahla inkolo njengombukiso.

Isisa ekusithekeni

“Xwayani ukulunga kwenu, funa nikwenze phambi kwabantu ukuze bakubone; uma kungenjalo, aniyikuba nawo umvuzo kuYihlo osezulwini. Ngakho-ke nxa upha izipho, ungakuvumeli ukuba kushaywe icilongo phambi kwakho, njengoba kwenza abazenzisi emasinagogeni nasemigwaqweni, ukuze abantu babadumise. Ngiqinisile ngithi kini, Sebewutholile umvuzo wabo” (amav. 1-2).

Ngosuku lukaJesu kwakunabantu ababebukisa ngenkolo. Babeqiniseka ukuthi abantu bayayibona imisebenzi yabo emihle. Bathole ukuqashelwa ngalokhu ezindaweni eziningi. Yilokho kuphela abakutholayo, kusho uJesu, ngoba abakwenzayo kuwukwenza nje. Ukukhathazeka kwabo kwakungekhona ukukhonza uNkulunkulu, kodwa ukubukeka bemuhle emphakathini; isimo sengqondo sokuthi uNkulunkulu ngeke asivuze. Ukuziphatha okungokwenkolo kungabonakala namuhla emapulpiti, ekusebenziseni izikhundla, ekuholeni isifundo seBhayibheli noma ezihlokweni zamaphephandaba esonto. Umuntu angase ondle abampofu futhi ashumayele ivangeli. Ngaphandle kubukeka njengenkonzo eqotho, kodwa isimo sengqondo singahluka kakhulu. “Kepha nxa wabela isipho, isandla sakho sokhohlo masingakwazi esikwenzayo esokunene, funa izipho zakho zomusa zifihleke; noYihlo obona ekusithekeni uyakukuvuza” (amav. 3-4).

Yiqiniso, “isandla” sethu asazi lutho ngezenzo zethu. UJesu usebenzisa isaga ukuze athi ukupha izipho akukona okokubukisa, kuzuzisa abanye noma ukuzincoma. Sikwenzela uNkulunkulu, hhayi ngenxa yenzuzo yethu. Akufanele kuthathwe njengokusho ukuthi isisa kufanele senziwe ngasese. UJesu washo ngaphambili ukuthi izenzo zethu ezinhle kufanele zibonakale ukuze abantu badumise uNkulunkulu (Mathewu 5,16). Kugxilwe esimweni sethu sengqondo, hhayi emthelela wethu wangaphandle. Isisusa sethu kufanele sibe ukwenza imisebenzi emihle ekhazimulisa uNkulunkulu, hhayi ukuze sikhazimulise thina.

Umkhuleko ngasese

UJesu washo okufanayo ngomthandazo: “Futhi lapho nithandaza, ningabi njengabazenzisi, abathanda ukuma emasinagogeni nasemakhoneni emigwaqo bathandaze ukuze abantu bababone. Ngiqinisile ngithi kini: Sebewutholile umvuzo wabo. Kodwa nxa ukhuleka, ngena ekamelweni lakho, uvale umnyango, ukhuleke kuyihlo osekusithekeni; noYihlo obona ekusithekeni uyakukuvuza” (amav. 5-6). UJesu akenzi umyalo omusha ngokumelene nomthandazo wasobala. Ngezinye izikhathi ngisho noJesu wayethandaza phambi kwabantu. Iphuzu liwukuthi akufanele sithandazele ukubonwa, futhi akufanele sigweme umthandazo ngenxa yokwesaba umbono womphakathi. Umthandazo ukhonza uNkulunkulu futhi awukona ukuziveza kahle.

“Nxa nikhuleka, ningakhulumeli kakhulu njengabezizwe; ngoba bacabanga ukuthi bazazwakala nxa besebenzisa amazwi amanengi. Ngakho-ke akufanele ufane nabo. Ngokuba uYihlo uyakwazi enikudingayo ningakaceli kuye” (amav. 7-8). UNkulunkulu uyazazi izidingo zethu, kodwa kufanele simcele (Filipi 4,6) futhi uphikelele (Luka 18,1-8). Ukuphumelela komthandazo kuncike kuNkulunkulu, hhayi kithi. Akudingekile ukuthi sifinyelele inani elithile lamagama noma sibambelele esimisweni sesikhathi esincane, noma sithathe indawo ekhethekile yokuthandaza, noma sikhethe amagama amahle. UJesu wasinika isibonelo somthandazo—isibonelo sokwenza izinto zibe lula. Ingase isebenze njengesiqondiso. Eminye imiklamo yamukelekile.

“Ngakho anokhuleka kanje: Baba wethu osezulwini! Malingcweliswe igama lakho. Umbuso wakho mawuze. mayenziwe intando yakho emhlabeni njengasezulwini” (amav. 9-10). Lo mthandazo uqala ngokudumisa okulula - akukho okuyinkimbinkimbi, isitatimende sesifiso sokuthi uNkulunkulu ahlonishwe futhi abantu bemukele intando Yakhe. “Usiphe namuhla isinkwa sethu semihla ngemihla” (indima 11). Ngalokhu siyavuma ukuthi ukuphila kwethu kuncike kuBaba wethu uMninimandla onke. Nakuba singaya esitolo siyothenga isinkwa nezinye izinto, kufanele sikhumbule ukuthi uNkulunkulu nguye owenza lokhu kwenzeke. Sincike kuye nsuku zonke. “Usithethelele amacala ethu, njengoba nathi sibathethelela abanamacala kithi. Ungasingenisi ekulingweni, kodwa usikhulule kokubi” (amavesi 12-13). Asikudingi ukudla kuphela, sidinga nobuhlobo noNkulunkulu—ubuhlobo esivame ukungabunaki futhi yingakho ngokuvamile sidinga ukuthethelelwa. Lo mthandazo usikhumbuza nokuba sibonise umusa kwabanye lapho sicela uNkulunkulu ukuba asihawukele. Asizona zonke iziqhwaga ezingokomoya - sidinga usizo lwaphezulu ukuze simelane nesilingo.

Lapha uJesu uphetha umthandazo futhi ekugcineni aveze futhi umthwalo wethu wokuthethelelana. Uma siqonda kangcono ukuthi uNkulunkulu muhle kangakanani nokuthi ukwehluleka kwethu kukhulu kangakanani, sizoqonda kangcono ukuthi sidinga isihe nokuzimisela ukuthethelela abanye (amavesi 14-15). Manje lokho kubukeka njenge-caveat: "Ngeke ngikwenze lokhu uze wenze lokho." Inkinga enkulu yile: Abantu abakwazi ukuthethelela. Akekho kithi ophelele, futhi akekho othethelela ngokuphelele. Ingabe uJesu usicela ukuba senze into uNkulunkulu angeke ayenze? Ingabe kunengqondo ukuthi kuyodingeka sithethelele abanye ngaphandle kwemibandela, kuyilapho yena enza ukuba ukuthethelela kwakhe kube nemibandela? Uma uNkulunkulu enza intethelelo yakhe ibe nemibandela ekuthetheleleni kwethu, futhi nathi senza okufanayo, ngeke sibathethelele abanye baze bathethelele. Besingama emgqeni ongapheli onganyakazi. Uma ukuthethelela kwethu kusekelwe ekuthetheleleni abanye, khona-ke ukusindiswa kwethu kuncike kulokho esikwenzayo - emisebenzini yethu. Ngakho-ke, ngokwemfundiso yenkolo nangokoqobo, sinenkinga lapho sifunda uMathewu 6,14Thatha -15 ngokoqobo. Kuleli qophelo singanezela ekucabangeni ukuthi uJesu wafela izono zethu ngaphambi kokuba sizalwe. UmBhalo uthi wabethela izono zethu esiphambanweni futhi wabuyisela umhlaba wonke kuye.

Ngakolunye uhlangothi, uMathewu 6 usifundisa ukuthi ukuthethelela kwethu kubonakala kunemibandela. Ngakolunye uhlangothi, umBhalo usifundisa ukuthi izono zethu sezithethelelwe - okungahlanganisa nesono sokwehluleka ukuthethelela. Ingavunyelaniswa kanjani le mibono emibili? Kuphakathi kokuthi asiwaqondanga amavesi ohlangothi olulodwa noma olunye uhlangothi. Manje singanezela enye impikiswano kulokho uJesu ayevame ukusebenzisa isici sehaba ezingxoxweni zakhe. Uma iso lakho likuyenga, likhiphe; Uma uthandaza, ngena ekamelweni lakho elincane (kodwa uJesu akazange athandaze njalo endlini). Ekupheni abaswelayo isandla sakho sokhohlo masingakwazi esikwenzayo esokunene. Ungaphikisani nomuntu omubi (kodwa uPawulu wakwenza). Ungasho ngaphezu kukayebo noma cha (kodwa uPawulu washo). Akufanele ubize noma ubani ngobaba - nokho, sonke senza kanjalo.

Kulokhu singabona lokho kuMathewu 6,14-15 Esinye isibonelo sehaba sisetshenziswe. Lokho akusho ukuthi singakushalazela - uJesu wayefuna ukuveza ukubaluleka kokuthethelela abanye abantu. Uma sifuna ukuba uNkulunkulu asithethelele, nathi kufanele sithethelele abanye. Uma sizophila embusweni lapho sithethelelwe khona, kufanele siphile ngendlela efanayo. Njengoba sifisa ukuthandwa uNkulunkulu, kufanele sithande abanye abantu. Uma sehluleka kulokhu, ngeke kuguqule isimo sikaNkulunkulu sibe nothando. Iqiniso liwukuthi, uma sifuna ukuthandwa, kufanele. Nakuba kuzwakala sengathi konke lokhu kunemibandela ekugcwalisekeni kwemfuneko, inhloso yalokhu osekushiwo ukukhuthaza uthando nokuthethelela. UPawulu wakubeka njengomyalo: “Nibekezelelane, nithethelelane, uma umuntu enensolo ngomunye; njengalokhu iNkosi inithethelele, thethelelani nani.” (Kolose 3,13). Lesi isibonelo; akuyona imfuneko.

Emthandazweni weNkosi sicela isinkwa sethu semihla ngemihla, nakuba (ezikhathini eziningi) sesivele sinaso endlini. Ngendlela efanayo, sicela intethelelo nakuba sesiyitholile kakade. Lokhu ukuvuma ukuthi senze okuthile okungalungile futhi kuthinta ubuhlobo bethu noNkulunkulu, kodwa ngokuqiniseka ukuthi ukulungele ukuthethelela. Kuyingxenye yalokho okushiwo ukulindela insindiso njengesipho kunokuthile esingasifanelekela ngalokho esikufezile.

Ukuzila ukudla ngasese

UJesu ukhuluma ngokunye ukuziphatha okungokwenkolo: “Lapho nizila ukudla, ningabi-muncu njengabazenzisi; ngoba bafihla ubuso babo ukuze babonakale phambi kwabantu ngokuzila kwabo ukudla. Ngiqinisile ngithi kini: Sebewutholile umvuzo wabo. Kepha wena, nxa uzila, gcoba ikhanda lakho, ugeze ubuso bakho, ukuze ungabonakali kubantu ukuthi uzilile, kodwa kuYihlo osekusithekeni; noYihlo obona ekusithekeni uyakukuvuza” (amav. 16-18). Lapho sizila ukudla, siyageza futhi sikame izinwele zethu njengoba sihlala senza, ngoba siza phambi kukaNkulunkulu hhayi ukuzojabulisa abantu. Nalapha kugcizelelwa isimo sengqondo; akukona ukuheha ukunaka ngokuzila ukudla. Uma umuntu esibuza ukuthi sizilile yini, singaphendula ngeqiniso - kodwa akufanele neze sethembe ukubuzwa. Umgomo wethu awukona ukuheha ukunakwa, kodwa ukufuna ukusondela kuNkulunkulu.

Kuzo zontathu lezi zihloko, uJesu uveza iphuzu elifanayo. Noma sipha izipho, siyakhuleka noma sizila ukudla, kwenziwa “ekusithekeni”. Asifuni ukuhlaba abantu umxhwele, kodwa nathi asibacasuli. Sikhonza uNkulunkulu futhi simdumise Yena yedwa. Uzosivuza. Umvuzo, njengomsebenzi wethu, ungase ube ngasese. Kuyiqiniso futhi kwenzeka ngokuhambisana nobuhle bakhe baphezulu.

Amagugu ezulwini

Masigxile ekujabuliseni uNkulunkulu. Masenze intando yakhe futhi sazise imivuzo yakhe ngaphezu kwemivuzo yesikhashana yaleli zwe. Ukudumisa esidlangalaleni kuyindlela engapheli yomvuzo. UJesu ukhuluma lapha mayelana ne-ephemerality yezinto zenyama. “Aniyikuzibekelela ingcebo emhlabeni, lapho inundu nokugqwala kushwabadela khona, nalapho amasela efohla khona, ebe. Kodwa zibekeleni ingcebo ezulwini, lapho inundu nokugqwala kungadli khona, namasela angagqekezi ebe.” ( IzA. 19-20 ) Ngakho, lapho u-Israyeli eqhubeka ephila, wayengeke athole lutho olubi. Ingcebo yasemhlabeni ingeyesikhashana. UJesu useluleka ukuba sisebenzise isu elingcono lokutshala imali—ukufuna izindinganiso ezihlala njalo zikaNkulunkulu ngesisa esinokuthula, umthandazo ongenasici, nokuzila ukudla okuyimfihlo.

Uma sithatha uJesu ngokoqobo, omunye angase acabange ukuthi uzokwenza umyalo ngokumelene nokongela umhlalaphansi. Kodwa empeleni kumayelana nenhliziyo yethu - lokho esikubheka njengokubalulekile. Kufanele sazise imivuzo yasezulwini ngaphezu kokulondoloza kwethu okusemhlabeni. “Ngokuba lapho kukhona ingcebo yakho, kulapho nenhliziyo yakho” (indima 21). Uma sizazisa izinto uNkulunkulu azazisayo, inhliziyo yethu iyoqondisa nokuziphatha kwethu.

“Iso liwukukhanya komzimba. Uma amehlo akho ehlanzekile, umzimba wakho wonke uyakuba nokukhanya. Kepha uma iso lakho lilibi, umzimba wakho wonke uzoba mnyama. Uma-ke ukukhanya okukuwe kungubumnyama, ubumnyama buya kuba bukhulu kangakanani!” ( IzA. 22-23 ). Ngokusobala uJesu usebenzisa isaga sesikhathi sakhe futhi usisebenzise ekuhaheni imali. Lapho sibheka izinto ezifanele, siyobona amathuba okwenza okuhle nokuphana. Kodwa-ke, lapho sinobugovu futhi sinomona, singena ebumnyameni bokuziphatha - sonakaliswe imikhuba yethu. Sibhekeni ezimpilweni zethu - ukuthatha noma ukupha? Ingabe ama-akhawunti ethu asebhange amiselwe ukusisebenzela noma asenza sikwazi ukusebenzela abanye? Izinjongo zethu zisiholela ebuhleni noma zisonakalise. Uma ingaphakathi lethu lonakele, uma sifuna kuphela imivuzo yaleli zwe, kusho ukuthi sikhohlakele ngempela. Yini esishukumisayo? Yimali noma uNkulunkulu? “Akakho ongakhonza amakhosi amabili: uyakuzonda enye, athande enye, noma anamathele kwenye, adelele enye. Anikwazi ukukhonza uNkulunkulu noMamona” (indima 24). Ngeke sikwazi ukukhonza uNkulunkulu kanye nombono womphakathi ngesikhathi esisodwa. Kufanele sikhonze uNkulunkulu yedwa futhi ngaphandle kokuncintisana.

Umuntu "angamsebenzela" kanjani uMamona? Ngokukholelwa ukuthi imali imlethela injabulo, ukuthi imenza abonakale enamandla ngokwedlulele nokuthi angakwazi ukunamathisela inani elikhulu kuyo. Lezi zilinganiso zifaneleka kakhulu kuNkulunkulu. Nguye ongasinika injabulo, uwumthombo wangempela wokulondeka nokuphila; ungamandla angasisiza kakhulu. Kufanele simhloniphe futhi simhloniphe ngaphezu kwakho konke ngoba nguye oza kuqala.

Ukuphepha kwangempela

“Ngakho-ke ngithi kini: Ningakhathazeki ngokuthi niyakudlani, niphuzeni; ... uzogqokani. Abahedeni bafuna konke lokhu. Ngokuba uYihlo osezulwini uyazi ukuthi ninazo zonke lezi zidingo” (amav. 25-32). UNkulunkulu unguBaba olungile futhi uyosinakekela lapho ephakeme ezimpilweni zethu. Akudingekile ukuba sibe nendaba nemibono yabantu, futhi akudingekile ukuba sikhathazeke ngemali noma ngempahla. “Funani kuqala umbuso kaNkulunkulu nokulunga kwakhe, khona konke lokhu kuyakuba-ngokwenu.” ( ivesi 33 ) Siyophila isikhathi eside ngokwanele, sibe nokudla okwanele, sinakekelwe kahle, uma sithanda uNkulunkulu.

ngu-Michael Morrison


PDFMathewu 6: Intshumayelo YaseNtabeni (3)